Alimenty bez rozwodu – czy to możliwe?

Po zawarciu małżeństwa zarówno mąż, jak i żona, mają wobec siebie pewne prawa, ale także i obowiązki. Typowe obowiązki małżeńskie określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym to obowiązek wspólnego pożycia, wzajemnej pomocy, wierności, a także obowiązek współdziałania dla dobra rodziny.

Co to są alimenty i kiedy można ich żądać?

Obowiązek alimentacyjny polega na tym, że konkretna osoba zobowiązana jest do tego, aby dostarczać drugiej osobie środki utrzymania, a jeśli istnieje taka potrzeba, to także środki wychowania. Uprawnienie do otrzymywania świadczeń alimentacyjnych przysługuje co do zasady osobie, która znalazła się w niedostatku. Często pojawia się problem, aby określić, co oznacza przedmiotowy niedostatek. Przyjmuje się, że osoba znajduje się w niedostatku, jeśli nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić własnych potrzeb życiowych. Nie musi to być sytuacja, w której nie ma ona zupełnie żadnych środków utrzymania. Jednak, jeśli nie może zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb życiowych (na przykład zakup żywności, opłacenie rachunków), należą jej się alimenty. W przypadku jednak, gdy dziecko posiada własny majątek i pozwala on na to, aby zaspokoić jego potrzeby (utrzymanie i wychowanie), to wówczas alimenty są nienależne. Najczęściej alimentów żąda się po rozwodzie na rzecz dzieci lub na rzecz byłego małżonka. Niekiedy jednak możliwe jest uzyskanie pewnych środków nawet bez konieczności przeprowadzania rozwodu.

Kiedy można żądać alimentów bez rozwodu?

Środki pieniężne można uzyskać od małżonka także bez orzekania o rozwodzie. Potocznie mówi się, że są to alimenty przed rozwodem, jednak nie jest to do końca poprawne nazewnictwo. W rzeczywistości są to bowiem środki na zaspokajanie potrzeb rodziny. Na podstawie artykułu 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków, dopóki pozostają oni w związku małżeńskim, ma obowiązek przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny. Bierze się tu pod uwagę oczywiście możliwości zarobkowe oraz majątkowe każdego z małżonków. Obowiązek ten można spełniać nie tylko poprzez łożenie środków pieniężnych, ale także poprzez osobiste starania o wychowanie dzieci oraz pracę we wspólnym gospodarstwie domowym. W ten sposób można uczynić zadość temu obowiązkowi w całości lub tylko w części. Jeśli więc na przykład matka nie pracuje zawodowo, jednak na co dzień zajmuje się wychowaniem dzieci i dbaniem o gospodarstwo domowe, przyjmujemy wówczas, że spełnia ona swoje obowiązki małżeńskie. Często zdarza się jednak, że jeden z małżonków ignoruje swoją powinność zaspokajania potrzeb rodziny. Nie łoży na utrzymanie dzieci, a ponadto nie dba o ich wychowanie. Z takim przypadkiem możemy mieć do czynienia na przykład wtedy, gdy małżonek nie opłaca wspólnych rachunków czy nie robi zakupów koniecznych dla rodziny. W takim przypadku drugi małżonek może wystąpić do sądu właśnie z wnioskiem „o alimenty w trakcie trwania małżeństwa”. W rzeczywistości jednak jest to wniosek do sądu o wydanie nakazu, na podstawie którego wynagrodzenie za pracę lub inne należności małżonka będą w całości lub w części wypłacane drugiemu małżonkowi. W ten sposób sąd zabezpiecza rodzinę przed sytuacją, w której nie będzie ona miała środków potrzebnych do utrzymania, a mimo to jeden z małżonków nie będzie chciał łożyć na to utrzymanie. Należy jednak pamiętać, że złożenie takiego wniosku może mieć miejsce tylko w czasie trwania małżeństwa. Po ustaniu małżeństwa można domagać się natomiast typowo alimentów. Kwestie prawne niekiedy mogą wydawać się dla nas bardzo zawiłe, szczególnie, jeśli nasza sytuacja rodzinna jest napięta. Wówczas z pomocą może przyjść nam dobry adwokat Kraków, Warszawa czy Łódź to duże ośrodki miejskie, w których bez problemu znajdziemy specjalistę, który udzieli nam niezbędnej porady prawnej w takiej sytuacji.